تا به حال با فردی که دچار سوختگی شده است، برخورد کرده اید؟ آیا می دانید آگاهی شما از انواع سوختگی و انجام کارهای ساده در همان موقع چه قدر می تواند مفید باشد؟
سوختگی ها، ضایعات بافتی هستند که به علت های متعدد از جمله حرارت زیاد، مواد شیمیایی سوزاننده و جریان الکتریسیته ایجاد می شوند.
به طور کلی سوختگی های بیشتر از سه سانتی متر باید توسط پزشک معاینه شوند. در سوختگی های وسیع برای ارزیابی میزان سوختگی از قانون 9 استفاده می کنند. هر شخصی که بیش از 9 درصد از سطح بدنش دچار سوختگی شده باشد، حتی اگر سوختگی وی از نوع سطحی هم باشد، نیاز به مراقبت در بیمارستان دارد.
شوک و عفونت، از خطرات اصلی هستند که سوختگی های وسیع را تهدید می کند. 48 ساعت بعد از سوختگی، خطر اصلی بروز عفونت است.
انواع سوختگی
سوختگی ها از نظر عمق به سه دسته تقسیم می شوند. عمق سوختگی نشان دهنده ی شدت سوختگی بوده و تعیین می کند که آیا این سوختگی به درمان نیاز دارد یا خیر؟
1) سوختگی سطحی:
فقط سبب قرمزی، تورم و حساسیت پوست می شود و به طور طبیعی بدون باقی گذاشتن اثری از خود، بهبود می یابد. این سوختگی نیاز به مراقبت پزشکی ندارد.
2) سوختگی متوسط:
ایجاد تاول می کند و در صورت رسیدگی نکردن مستعد عفونت است.
3) سوختگی عمیق:
این سوختگی ضخامت کاملی از لایه های پوست را درگیر می کند. محل سوختگی به رنگ خاکستری در می آید و ممکن است با وجود وسعت سوختگی، دردی نداشته باشد، زیرا گاهی اوقات اعصاب مربوط به درد نیز در محل سوختگی از بین می روند.
نحوه ی برخورد با فرد سوخته
اگر با فردی که لباسش آتش گرفته برخورد کردید:
1) مصدوم را بر روی زمین بخوابانید.
2) اگر کپسول آتش نشانی در دسترس دارید، از آن استفاده کنید، وگرنه آن قسمتی را که آتش گرفته، روی زمین بغلتانید.
3) سپس به سرعت، لباس های داغ فرد را درآورده و او را بوسیله ی آب سرد کنید، یعنی به مدت 10 دقیقه روی او آب بریزید.
4) حواستان به تنفس او باشد. اگر مصدوم هوشیار است، برای جایگزینی آب از دست رفته به وی آب بدهید.
5) با استفاده از باندهای تمیز محل سوختگی را بپوشانید تا خطرایجاد عفونت را کم کنید.
از باز بودن راه های هوایی اطمینان حاصل کنید
کنترل وضعیت تنفسی بیماران به چند روش ممکن است:
1) به حرکت سینه یا شکم مصدوم توجه کنید. این حرکت باید نرم و منظم صورت بگیرد.
2) گوش خود را نزدیک دهان یا بینی مصدوم ببرید تا صدای نفس او را بشنوید.
3) می توانید برخورد نفس بیمار به صورتتان را در پوست خود احساس کنید.
اگر مصدوم به راحتی نفس می کشید، می توانید به دنبال سایر آسیب های وارده باشید و اقدامات مختلف را انجام دهید، اما اگر بی هوش است، او را در وضعیت ریکاوری(recovery) قرار دهید.
وضعیت ریکاوری(recovery)
در یک طرف مصدوم زانو بزنید. دستی را که طرف شما قرار دارد، به حالتی قرار دهید که با بدن فرد زاویه ی 90 درجه بسازد.
حالا دست دیگر فرد را به طرف مقابل آورید، طوری که کف دست او زیر صورتش قرار گیرد.
زانوی پای طرف مقابل را بلند کنید و به آرامی زانو را به طرف خود کشیده و مصدوم را به سمت خودتان بچرخانید. مطمئن شوید زانو با بدن زاویه 90 درجه می سازد. به این وضعیت ریکاوری می گوییم. در این حال راه تنفس بیمار باز می ماند.
اگر فردی بیهوش یا نیمه هوشیار باشد و به پشت بخوابد، در معرض خطر جدی است، زیرا در این حالت عضلات شل بوده و ممکن است واکنش های طبیعی که سبب باز بودن راه تنفسی می شود، خوب عمل نکند.